Εθνική Τράπεζα και Δημόσιο: Mια σχέση που γεννά "επενδυτικούς κινδύνους"

Οι συντάκτες του ενημερωτικού δελτίου για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας απευθυνόμενοι στην ευρεία μετοχική βάση της τράπεζας αλλά και γενικότερα στο επενδυτικό ακροατήριο καταγράφουν μεταξύ των πιο σημαντικών επενδυτικών κινδύνων που συνδέονται τόσο με την λειτουργία και δράση της τράπεζας και της αγοράς όπου δραστηριοποιείται, όσο και µε την εξαγορά της τουρκικής τράπεζας Finansbank , τρεις ενδεχόμενους κινδύνους με ευθέως πολιτικά χαρακτηριστικά.

Πρόκειται κατά ουσίαν για τρεις κινδύνους του "εσωτερικού μετώπου" που δεν αφορούν ούτε τις απώλειες της τουρκικής λίρας, ούτε πολύ περισσότερο τις σχέσεις του Erdogan με το "βαθύ κράτος" της Άγκυρας και τα αγκάθια της ενταξιακής διαδικασίας στο δρόμο προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι τρείς ενδεχόμενοι κίνδυνοι για τους επενδυτές σε τίτλους:

_ Η δυνατότητα της Τράπεζας να µειώσει το προσωπικό της στην Ελλάδα είναι περιορισµένη.

_ Ο τραπεζικός κλάδος στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από υψηλό επίπεδο συµµετοχής των εργαζοµένων σε συνδικαλιστικές οργανώσεις.

_ Φορείς που συνδέονται µε το Ελληνικό ∆ηµόσιο µπορούν να ασκήσουν σηµαντική επιρροή στη λειτουργία του Ομίλου.

Ας περιορισθούμε στην εξέταση ενός και μόνον από τους αναφερόμενους αξιολογημένους κινδύνους για το επενδυτικό κοινό.

Η διατύπωση που έχουν επιλέξει οι συντάκτες του ενημερωτικού δελτίου είναι η εξής:

Φορείς που συνδέονται µε το Ελληνικό ∆ηµόσιο µπορούν να ασκήσουν σηµαντική επιρροή στη λειτουργία του Οµίλου.
Αν και το Ελληνικό ∆ηµόσιο δεν κατέχει άµεσα µετοχές της Τράπεζας, είναι σε θέση να ασκήσει ως ένα βαθµό έµµεση επιρροή µέσω οργανισµών του δηµοσίου τοµέα, (κυρίως µέσω ασφαλιστικών ταµείων, των οποίων διορίζει τα διοικητικά συµβούλια). Οι οργανισµοί αυτοί, κατά την 02.05.2006, κατείχαν περίπου 21.4% των δικαιωµάτων ψήφου της Τράπεζας.

Το Καταστατικό της Τράπεζας δεν παρέχει ειδικά δικαιώµατα ψήφου σε ειδικές κατηγορίες µετοχών, ούτε η νοµοθεσία παρέχει στο Ελληνικό ∆ηµόσιο ειδικά δικαιώµατα ελέγχου επί της Τράπεζας. Ωστόσο, εάν δεν παρίστανται όλοι οι µέτοχοι της Τράπεζας σε µια Γενική Συνέλευση, οι µέτοχοι που συνδέονται µε το Ελληνικό ∆ηµόσιο, αν και κατέχουν τη µειοψηφία του συνολικού µετοχικού κεφαλαίου, ενδέχεται να σχηµατίσουν την πλειοψηφία που απαιτείται για τη λήψη αποφάσεως.

Για παράδειγµα, αυτό θα µπορούσε να επιτρέψει στους µετόχους που συνδέονται µε το Ελληνικό ∆ηµόσιο να επηρεάσουν την εκλογή των
µελών του ∆ιοικητικού Συµβουλίου της Τράπεζας

Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων η επιλογή απο μέρους των συντακτών του ενημερωτικού δελτίου να παραθέσουν μακροσκελή κατάλογο ενδεχομένων επενδυτικών κινδύνων κάθε άλλο παρά αποτελεί ασυνήθιστη πρακτική στις κεφαλαιαγορές. Η λογική του "φύλαγε τα ρούχα σου για να έχεις τα μισά" εδώ βρίσκει πλήρη εφαρμογή...

Αλλά, το ζήτημα δεν είναι ακριβώς αυτό. Εκείνο που αναδεικνύεται απο την αναφορά στην παρέμβαση μετόχων που συνδέονται με το κράτος και την εκάστοτε κυβέρνηση φέρνει για μια ακόμη φορά στο τραπέζι το ιδιότυπο πλέγμα των σχέσεων της μεγαλύτερης ελληνικής τράπεζας με το πολιτικό δυναμικό και τους φορείς κρατικής και κυβερνητικής εξουσίας. Σε μια εποχή, μάλιστα, όπου το 60 % και πλέον της Εθνικής Τράπεζας ανήκει σε ιδιωτικά και θεσμικά χαρτοφυλάκια απο την Ελλάδα και το εξωτερικό. Το ιδιότυπο αυτό πλέγμα ίσως να αποτελεί για την τράπεζα και τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των μετόχων της το μεγαλύτερο κίνδυνο. Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ίσως αποτελέσει μια καλή αφορμή και ευκαιρία για ριζικές λύσεις...