Η ηθική του Μάη '68 και το "κιβώτιο" της Αριστεράς.

Συνήθως – αν όχι κατά επάγγελμα και κατά εξακολούθηση- η Αριστερά (ολοκλήρου του φάσματος του πολιτικού αυτού προσδιορισμού που φυσικά συμπεριλαμβάνει τόσο τις εκδοχές των Ορθοδόξων όσο και εκείνες των Ενισταμένων) σπεύδει να διεκδικήσει τη πολιτική κληρονομιά (υπαρκτή ή και ανύπαρκτη, διαθέσιμη ή και αποσβεσμένη κ.λπ) ενός ιστορικού γεγονότος. Το ίδιο ασφαλώς συμβαίνει εδώ και 4 δεκαετίες με τη «περίπτωση» Μάης ΄68.

Με αφορμή τις «επετειακές» εκδόσεις, αφιερώματα και αναφορές των σαββατιάτικων και κυριακάτικων φύλλων των εφημερίδων αναζήτησα και βρήκα στη βιβλιοθήκη μου μια παλαιότερη ελληνική έκδοση –ένα τόμο με συνεντεύξεις πρωταγωνιστών στη δημοσιογράφο Ινώ Αφεντούλη (τίτλος ΜΑΗΣ ΄68, 20 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα 1988). Σε αυτή την έκδοση συμπεριλαμβάνεται μεταξύ άλλων και η καταγραφή της συνέντευξης με τον Μπερνάρ Κουσνέρ – το σημερινό υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας. Την εποχή που παραχωρεί τη συνέντευξη είναι ήδη ένας διάσημος ακτιβιστής που έχει συμβάλλει με τις πρωτοβουλίες και το έργο του στην ανάδυση ενός ξεχωριστού φαινομένου, του ανθρωπιστικού διεθνισμού. Πρώτα μέσα από τους «Γιατρούς χωρίς Σύνορα» και μετά, με τους «Γιατρούς του Κόσμου».

Γι΄ αυτόν που αυτοπροσδιορίζεται ως αντισταλινικός αλλά και ως αντικομμουνιστής ο Μάης δεν είναι τίποτα περισσότερο από «μια άσκηση στυλ». Άλλωστε, πριν καν φύγει για τη Μπιάφρα έχει ξεμπερδέψει τους λογαριασμούς του με το Κ.Κ. και την αριστερά της εφηβείας και της οικογενειακής παράδοσης. Ο Κουσνέρ μιλώντας με την Ινώ Αφεντούλη επιμένει διαρκώς στη διαπίστωση του ότι ο Μάης ΄68 ήταν μια «άσκηση στυλ» για την «ολοκληρωτική απελευθέρωση μας, για να ζήσουμε τη νεότητα μας» αλλά επίσης και ένας «σεισμός» για το πνεύμα και το σώμα των ανθρώπων , ένας «σεισμός …που ανέτρεψε τις ισορροπίες στις μεταξύ μας σχέσεις, στον έρωτα, παντού».

20 χρόνια μετά το Μάη του ’68 ο Κουσνέρ δηλώνει ότι ανάμεσα στα θετικά στοιχεία που αναδείχθηκαν συμπεριλαμβάνει και την ηθική, «την ηθική που προέκυψε από το Μάη». Πιθανότατα ούτε και ο ίδιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι «η ηθική του Μάη» και οι αξίες που εκείνη παρήγαγε θα ήταν στο στόχαστρο της πολιτικής καταγγελίας του νέου Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας Ν. Σαρκοζύ, τον οποίο και θα κληθεί να υπηρετήσει αναλαμβάνοντας το χαρτοφυλάκιο των Εξωτερικών Υποθέσεων. Ποιος, όμως, από τους δύο έχει δίκιο σήμερα το δίκιο με το μέρος του; Η απάντηση δεν μπορεί να είναι απλή, μοναδική και προπαντός, τελεσίδικη.

Ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Yale Στάθης Καλύβας στο κείμενο της συνεισφοράς του στο ειδικό ένθετο της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ αναφορικά με αυτό σημειώνει τα εξής: “ Ο γάλλος πρόεδρος Nicolas Sarkozy έθεσε με ιδιαίτερη ένταση την κληρονομιά του '68 στο στόχαστρό του κατά τη διάρκεια των πρόσφατων προεδρικών εκλογών, καταγγέλλοντάς τη για την «ηθική κρίση» που υποτίθεται πως περνά η χώρα του. Είναι όμως ο ίδιος κληρονόμος των αξιών του '68 αν κρίνει κανείς από το ύφος της προσωπικής του ζωής και τον τρόπο με τα οποίο διαχειρίζεται την πολιτική του καριέρα” .

Με άλλα λόγια, η «περίπτωση» Μάης ΄68 μπορεί να αφορά πολύ περισσότερο την αντιπαράθεση περί ηθικής ανάμεσα σε πρόσωπα όπως ο Κουσνέρ και ο Σαρκοζύ παρά τους εκπροσώπους των μυριάδων εκδοχών της Αριστεράς για το τι ακριβώς περιείχε η κληρονομιά του «Κιβωτίου».